Banki udzielają kredytów zgodnie z obowiązującym prawem, które w ich przypadku obejmuje przede wszystkim ustawę o prawie bankowym, a także uwzględnia przepisy ustawy o kredycie konsumenckim, o kredycie hipotecznym czy ustawy Kodeks cywilny. Natomiast sam kredyt jest świadczeniem odpłatnym i podobnie w tym zakresie funkcjonuje również pożyczka udzielana przez instytucje pozabankowe.
W momencie gdy konsument decyduje się na zaciągnięcie zobowiązania zarówno w banku, jak i w firmie działającej poza sektorem bankowym, ma on prawo do ochrony zgodnie z przepisami ustawy o kredycie konsumenckim, która wprowadza m.in. koncepcję tzw. sankcji kredytu darmowego.
Na czym zatem polega wspomniana sankcja?
SANKCJA KREDYTU DARMOWEGO – CO TO TAKIEGO?
W polskim systemie prawnym istnieją różne środki prawne, które można stosować w różnych sytuacjach, zwłaszcza gdy przedsiębiorca narusza prawa konsumenta. Jednym z takich środków jest sankcja kredytu darmowego (w skrócie SKD), która ma zastosowanie w relacjach kredytowych pomiędzy konsumentami a bankami oraz firmami pożyczkowymi.
Aby dowiedzieć się, na czym ona polega i w jakim zakresie znajduje zastosowanie, to należy sięgnąć po treść zapisu art. 45 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim, a jej aktualny kształt jest efektem m.in. wdrożenia w polskim prawie zapisów Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 roku w sprawie umów o kredyt konsumencki.
Artykuł 45 ustawy o kredycie konsumenckim stanowi, że w przypadku naruszenia przez kredytodawcę praw konsumenta wynikających z przytoczonych w niniejszym artykule i enumeratywnie wymienionych przepisów, konsument (po złożeniu kredytodawcy pisemnego oświadczenia), zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów zobowiązania należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony w umowie.
Jest to swoista kara za nadużycia sektora finansowego, jakie ukierunkowane są na ich własnych klientów. Zastosowanie sankcji kredytu darmowego prowadzi do pozbawienia kredytodawcy czy pożyczkodawcy jakichkolwiek przychodów wynikających z realizacji umowy kredytowej lub pożyczkowej, a podstawą prawną jest naruszenie obowiązków wynikających z powszechnie obowiązujących przepisów prawa. Klienci mogą więc na tej podstawie kwestionować zobowiązania zarówno w trakcie trwania umowy, jak i po jej wygaśnięciu. Warto przy tym podkreślić, że w tym drugim przypadku trzeba zadziałać niezwykle szybko, bo sprawa przedawnia się po roku, licząc od dnia spłaty kredytu lub pożyczki.
Podstawowym celem sankcji kredytu darmowego jest wymuszenie na kredytodawcy tego, aby w sposób kompleksowy przestrzegał obowiązujących go przepisów, bez jakichkolwiek ustępstw
w tym zakresie. Tak określona ochrona prawna ma zabezpieczać interesy konsumenta, który w przypadku stwierdzenia ich naruszenia, może dochodzić swoich praw wobec instytucji kredytującej.
KIEDY DOCHODZI DO ZASTOSOWANIA SANKCJI KREDYTU DARMOWEGO?
Sankcja kredytu darmowego jest przepisem stosowanym wyłącznie w przypadku kredytów konsumenckich i została wprowadzona przez ustawodawcę w celu ochrony konsumentów oraz redukcji potencjalnych nieprawidłowości w umowach oferowanych przez sektor finansowy.
Możliwość korzystania z kredytu darmowego jest określona w ustawie o kredycie konsumenckim, która precyzyjnie definiuje warunki jakie muszą zostać spełnione aby osoba zaciągająca kredyt konsumencki, mogła spłacić go jedynie w wysokości kapitału udzielonego przez bank.
Jakie zatem główne kryteria musi spełniać kredyt, aby konsument mógł skorzystać z omawianej sankcji ?
Podstawowym wymogiem który umożliwia spłatę kredytu tylko w wysokości kapitału, jest wykrycie w posiadanej przez konsumenta umowie, uchybień względem wspomnianej ustawy o kredycie konsumenckim. Kredytodawca będzie przy tym odpowiadał wyłącznie za umyślne naruszenie swoich obowiązków czy też z tytułu niedochowania należytej staranności, wymaganej w zakresie prowadzonej przez niego działalności. Natomiast sama ustawa określa dodatkowo formalne kryteria, które muszą zostać spełnione aby skorzystać z przysługującego prawa do sankcji, a są to m.in.:
- Kwota kredytu/pożyczki nie może przekraczać 255 550 złotych (lub równowartości tej kwoty w innej walucie).
- Od ostatnich działań związanych z kredytem, takich jak spłata całkowita lub zwrot prowizji, nie może minąć więcej niż 1 rok czasu.
- Umowa o kredyt gotówkowy musiała zostać podpisana z bankiem w okresie od 18.12.2011 roku.
- Umowa o kredyt hipoteczny musiała zostać zawarta z bankiem w okresie od 18.12.2011 do 22.07.2017 roku.
- Umowa o pożyczkę pozabankową musiała zostać zawarta w okresie od 18.12.2011 roku.
- Umowa o kredyt niezabezpieczony hipoteką, który jest przeznaczony na remont domu albo lokalu mieszkalnego w wysokości większej niż wysokość określona wyżej ale zawarty po 22.07.2017 roku.
- Kredytobiorcą musi być osoba prywatna, a nie przedsiębiorca.
Ponadto z SKD mogą skorzystać również ci klienci, którym bank na przykład wypowiedział umowę z powodu niespłaconych rat zgodnie z ustalonym harmonogramem.
Jeśli umowa posiadana przez konsumenta spełnia określone warunki, następnym krokiem jest zidentyfikowanie błędów jakie się w niej znajdują, a które umożliwią kredytobiorcy skorzystanie z sankcji kredytu darmowego.
JAK SKORZYSTAĆ Z SANKCJI KREDYTU DARMOWEGO?
Prawo do skorzystania z sankcji kredytu darmowego wymaga w pierwszej kolejności zidentyfikowania tego, że kredytodawca naruszył przepisy prawa, co było wynikiem jego umyślnego działania. Kredytobiorca musi wówczas udowodnić naruszenia przez bank obowiązków wynikających z art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim.
Jeżeli konsument uważa, że w posiadanej przez niego umowie pojawiają się nieprawidłowości, to wówczas składa pisemne oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego.
Warto przy tym ponownie podkreślić, że uprawnienie do skorzystania z tej sankcji wygasa po upływie roku od dnia wykonania umowy, czyli od momentu spłacenia zobowiązania. Termin ten nie podlega przywróceniu zatem rekomendowanym jest, przekazanie swojej sprawy do kompleksowej analizy gdyż w przypadku spłaconych zobowiązań, czas jest kwestią niezwykle istotną. Przewlekłość
w podejmowaniu decyzji o zajęciu się swoją umową, może pozbawić zainteresowaną stronę prawa do dochodzenia stosownych roszczeń od banku czy też pożyczkodawcy.
Jeśli konsument złoży wspomniane wyżej oświadczenie, kredytodawca lub pożyczkodawca ma pełne prawo nie podzielać stanowiska swojego klienta i może nie zgodzić się z zarzucanym naruszeniem postanowienia skutkującego sankcją kredytu darmowego.
W przypadku otrzymania odmowy, konsument zyskuje pełną swobodę aby wytoczyć powództwo przeciwko kredytodawcy lub pożyczkodawcy celem udowodnienia, że doszło do rażących naruszeń obowiązujących go przepisów prawa, a w tym do zbagatelizowania określonych obowiązków informacyjnych które zostały na niego nałożone ustawowo. Ponadto konsument musi wskazać na czym takie naruszenie dokładnie polega. Po skierowaniu pozwu do sądu, sprawa prowadzona jest w postępowaniu dwuinstancyjnym podczas którego strony sporu wykazują swoje racje.
Co istotne, większość spraw sądowych dotyczy wartości przedmiotu sporu nie przekraczającej 100 tys. zł. Oznacza to, że sprawy trafiają przede wszystkim do sądów rejonowych, a co ma niebagatelne znaczenie dla szybkości prowadzonych postępowaniach gdyż referaty tych sądów nie są aktualnie mocno obciążone. Ponadto szacuje się, że tego rodzaju sprawa potrwa w sądzie około półtora do dwóch lat.
NOWY PROBLEM SEKTORA BANKOWEGO – SKALA BĘDZIE ROSŁA DYNAMICZNIE
Ustawowa sankcja kredytu darmowego jest niezwykle ważnym narzędziem ochrony praw klientów instytucji finansowych. Kredytobiorcy i pożyczkobiorcy dzięki SKD, są w stanie odciążyć swój budżet domowy i znacznie zmniejszyć wysokość spłacanej raty istniejącego zobowiązania.
Główny zarzut w kierunku instytucji finansowych dotyczy ich relacji z konsumentami, która w dużej mierze oparta jest na niezasadnym naliczaniu opłat czy też innych kosztów w związku z udzieloną umową, które w żaden sposób nie odzwierciedlają faktycznych kosztów kredytodawcy związanych np. z udzieleniem kredytu za który są naliczane. Doprowadza to do sytuacji ukrywania dodatkowego wynagrodzenia w wysokich opłatach bankowych, co może istotnie wprowadzać konsumentów w błąd.
Najczęściej pozew dotyczy błędnie określonej całkowitej kwoty kredytu oraz jego całkowitych kosztów. Przepisy prawa określają dokładnie maksymalne odsetki oraz maksymalne koszty pozaodsetkowe, jakie powinny obciążyć konsumenta. Ponadto całkowita kwota kredytu czy też pożyczki, powinna uwzględniać jedynie środki udostępnione konsumentowi – a tak często nie jest.
Powyższe podstawowe wnioski wynikają z aktualnego orzecznictwa sądowego ale nie jest to oczywiście katalog zamknięty uchybień, kwalifikujących się do sankcji kredytu darmowego. Jeśli w umowie jest więcej zapisów niezgodnych z prawem, to zwiększają się szanse na sukces w sądzie i skuteczne zastosowanie omawianej sankcji.
Analiza dotychczasowego orzecznictwa sądowego pozwala również wysnuć wniosek, że średnia wartość sporu w tego rodzaju sprawach wynosi około 15 tys zł. Natomiast średnia wartość umorzonych kosztów kredytu wynosi około 11 tys zł. Niemniej, są także znane przypadki gdzie wartość przedmiotu sporu przekraczała 30, 40 czy nawet 60 tys zł.
W dużej mierze wysokość kwoty sporu, uzależniona jest m.in od wysokości oprocentowania, długości trwania umowy kredytowej oraz opłat okołokredytowych takich jak: prowizje, konieczne ubezpieczenia czy też inne wymagane od konsumenta opłaty.
WARTO ZADBAĆ O ODPOWIEDNIĄ REPREZENTACJĘ
Aktualne stanowisko Związków Banków Polskich oraz całego sektora bankowego karze sądzić, że tak określone ryzyko ograniczenia przychodów całego sektora, nie spotka się z jakąkolwiek akceptacją i takie sprawy będą musiały znaleźć swój finał w sądzie. Warto podkreślić, że obok kredytów frankowych, kolejne produkty sektora finansowego obarczone są wadami prawnymi, które mogą skutkować sankcją kredytu darmowego uregulowaną wprost w ustawie o kredycie konsumenckim. Ponadto kredytobiorcy frankowi pokazali dosyć wyraźnie, że spór z bankiem można przekuć na korzystny wyrok, a argumenty pełnomocników banków nie znajdują uznania w oczach sędziów. Warto przy tym zadbać o to, aby sprawę swojego kredytu powierzyć pełnomocnikowi, który w sposób kompleksowy zabezpieczy interes prawny swojego klienta i to nie tylko w zakresie powództwa przeciwko bankowi, ale i podejmie się wszystkich niezbędnych czynności procesowych i pozaprocesowych, celem wyegzekwowania należnych konsumentowi środków finansowych.
Natomiast osoby działające samodzielnie niestety często nie potrafią poradzić sobie z zawiłą procedurą sądową, a także ogromem argumentów i dowodów przedstawianych przez przeciwnika procesowego, co niestety może prowadzić do niekorzystnego rozstrzygnięcia sprawy.
Przed wyborem pełnomocnika zaleca się zrobić krótkie rozeznanie. Warto sprawdzić opinie, wiarygodność i doświadczenie na rynku. Konieczny jest również rekonesans, w jaki sposób wygląda schemat prowadzenia takiej sprawy.
Ponadto najistotniejszym argumentem przemawiającym za skorzystaniem z pomocy profesjonalnego pełnomocnika, jest jego fachowa wiedza oraz umiejętność elastycznego dostosowania się do zmiennej sytuacji procesowej, przy odpowiednim zapewnieniu komfortu psychicznego mocodawcy w drodze
po korzystne rozstrzygnięcie sądowe.
DOBIERZEMY DLA CIEBIE NAJLEPSZĄ OFERTĘ!
Dzięki doświadczeniu i sukcesom jakie osiągnęła Grupa Kapitałowa Votum w sporach z bankami, jesteśmy kompleksowo przygotowani aby pomóc klientom w dochodzeniu swoich praw i skorzystania z możliwości związanych z sankcją kredytu darmowego.
Oferta GK Votum obejmuje m.in. analizę umów kredytowych lub pożyczek, identyfikację ewentualnych naruszeń ustawy o kredycie konsumenckim oraz pomaganie klientom w skorzystaniu z przysługujących im korzyści na drodze postępowania przedsądowego i sądowego.
„Zważając na zaufanie którym obdarzyło Grupę Kapitałową Votum 50.000 rodzin frankowych oraz ponad 15.000 procesów które klienci kancelarii GK Votum wygrali z bankami, jestem przekonany, że zdobyte doświadczenie pozwoli nam szybko i skutecznie osiągnąć rezultat oczekiwany przez naszych klientów. Zachęcamy do kontaktu z naszymi konsultantami oraz do współpracy – Krzysztof Rosner Prezes DSA Investment S.A.”
Do każdego Klienta podchodzimy indywidualnie, dlatego przydzielimy Ci Twojego osobistego doradcę, który skontaktuje się z Tobą, aby dobrać najlepsze dla Ciebie rozwiązanie oraz zapewnimy bezpłatną analizę Twojej umowy kredytowej lub umowy o pożyczkę pozabankową.
Krzysztof Życzyński
Członek Zarządu
Dyrektor ds. Sprzedaży i Rekrutacji